سرطان دهان

سرطان دهان یکی از شایع ترین سرطان های بدن است.

این بیماری چهارمین سرطان شایع در مردان و ششمین سرطان شایع در بانوان است.

زنان کمتر از مردان در خطر سرطان دهان قرار دارند.

به عبارت دقیق تر زنان یک سوم مردان به این بیماری دچار می گردند.

برخی از مشاهیری که به سرطان دهان مبتلا شده اند دکتر محمد مصدق و زیگموند فروید (روانشناس معروف) بوده اند.

عوامل مؤثر در سرطان دهان :

سن :

مانند بسیاری از سرطان ها سن یک عامل مهم است.

این سرطان عمدتا در سنین بالاتر از ۴۰ سال مشاهده می گردد.

در اثر افزایش سن، سلول های مختلف بدن در مدت زمان و تعداد دفعات بیشتر در معرض عوامل سرطانزا قرار می گیرند.

اثر تجمعی این عوامل در کنار استعداد ژنتیکی فرد، در نهایت منجر به سرطان ها می شود.

همچنین افزایش سن، توانایی سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهد.

مصرف دخانیات :

سیگار از مهمترین عوامل مستعد کننده (Risk Factor) سرطان دهان است.

مطالعات نشان داده است که افراد سیگاری حدود شش برابر افراد غیرسیگاری به سرطان دهان مبتلا می گردند.

بنابراین مصرف سیگار علاوه بر تخریب بافت لثه و تغییر رنگ دندان ها، می تواند عوارض جدی تری برای حفره دهان داشته باشد.

نوشیدنی های الکلی :

الکل با تخریب سلول های مخاط دهان، آنها را در معرض خطر سرطان دهان قرار می دهد.

احتمالا مصرف بیشتر سیگار و نوشیدنی های الکلی در مردان، شیوع بیشتر این بیماری را توضیح می دهد.

عفونت های ویروسی :

برخی از عفونت های ویروسی مانند HIV یا HPV با تضعیف سیستم ایمنی بدن، آن را در برابر سلول های سرطانی ناتوان می سازند و بروز سرطان حفره دهان را تسهیل می نمایند.

رژیم غذایی :

غذاهایی که می خوریم بر سلامت مخاط دهان مؤثرند.

مصرف غذاهای بسیار تند که در هند رایج است منجر به شیوع بیشتر سرطان دهان در هندوستان شده است.

بنابراین در مصرف زیاده از حد ادویه ها و بویژه فلفل باید محتاط بود.

ضعف سیستم ایمنی :

هر چیزی که سیستم ایمنی را تضعیف یا سرکوب نماید اعم از انواع بیماری ها یا مصرف داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی (که در بیماران پیوندی کاربرد گسترده دارد) می تواند زمینه ساز بروز انواع سرطان ها از جمله در حفره دهان گردد.

تحریک موضعی مداوم :

هر عاملی که به صورت مداوم مخاط دهان را آزرده یا زخم نماید می تواند سرطان دهان ایجاد کند:

مانند دست دندان لق یا لبه های تیز دندان یا پرکردگی.

نوشیدنی های داغ :

نوشیدن مداوم چای یا قهوه داغ که متاسفانه در ایران هم متداول است، می تواند سلول های دهان و مری را تخریب و منجر به سرطان دهان یا مجاری گوارشی شود.

بیماری های دندان و لثه :

دندان های پوسیده یا ترمیم های معیوب با لبه های تیز و جرم دندانی از جمله عوامل محرک طولانی مدت حفره دهان و مستعدکننده سرطان دهان هستند.

همچنین پوسیدگی های عمیق با درگیر کردن عصب دندان و به دنبال آن گسترش عفونت به استخوان فک می تواند زمینه ساز کیست در فک شوند.

گاهی در جدار این کیست ها نیز تومورهای سرطانی پدید می آیند.

نور خورشید :

اشعه ماوراء بنفش خورشید پتانسیل آسیب زدن به سلولهای پوست و مخاط را دارد.

یکی از محل های شایع این مشکل، لب ها و بویژه لب پایین است که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارد. کسانی که برای مدت طولانی در فضای باز قرار دارند مانند کشاورزان و نیز افراد دارای پوست روشن باید به صورت منظم از کرم های ضد آفتاب و پوشش مناسب استفاده نمایند. تماس با این اشعه مضر بخصوص در ساعات میانی روز و فصل تابستان که تابش خورشید حداکثر است باید حداقل باشد.

بیشتر بدانید :  بند ارتودنسی چیست؟
زمان :

زمان در مبحث سرطان از دو منظر اهمیت دارد : یکی سن فرد و دیگری مدت زمان تماس با عوامل محرک.

معمولا سرطان در اثر تماس مداوم و طولانی مدت با عوامل خطر زا ایجاد می شود و به ندرت تماس گذرا در زمان محدود می تواند باعث سرطان شود.

برای پیشگیری یا تشخیص زودهنگام سرطان دهان چه کنیم؟

ساده ترین توصیه ، پرهیز از عوامل موثر در سرطان دهان است.

این مساله می تواند اجتناب از مصرف سیگار یا دوری از نور خورشید و یا بهبود بهداشت دهان و اصلاح رژیم غذایی باشد. ما توانایی اصلاح استعداد ژنتیکی خود را نداریم بنابراین باید دست کم سعی کنیم عوامل محیطی سرطانزا را که در اختیار ماست کنترل نماییم و با معاینات منظم دندانپزشکی هر نوع ضایعه مشکوک را در اولین مراحل کشف کنیم. زخم های طولانی مدت را جدی بگیرید. در همه نقاط بدن و از جمله حفره دهان، سرطان می تواند به شکل یک زخم نمایان شود. به عنوان یک قانون، هر زخمی که بدون علت مشخص بیش از ۲ هفته ادامه داشت باشد باید مورد آزمایش و نمونه برداری قرار گیرد.

معاینات دوره ای دندانپزشکی (معمولا ۶ ماهه) می تواند بسیار راهگشا باشد.

معمولا سرطان در مراحل اولیه درد و ناراحتی زیادی ندارد. بنابراین یک سفتی معمولی ، یک زخم ساده یا یک توده به ظاهر بی آزار در مخاط دهان یا سر و گردن می تواند آغاز سرطان باشد. شایع ترین محل بروز تومور های بدخیم در حفره دهان در کف دهان و زیر زبان است، در نتیجه بررسی آنها اهمیتی مضاعف دارد. به یاد داشته باشید که اولین و مهمترین قدم در درمان موفقیت آمیز سرطان، تشخیص و درمان زودهنگام است. با توجه به شیوع پایین سرطان و تومور های بدخیم در حفره دهان، مطالب گفته شده نباید منجر به ترس و دلهره مخاطبان و خوانندگان گردد و صرفا برای افزایش آگاهی ایشان می باشد.

درمان سرطان دهان :

سه روش کلی برای درمان سرطان های حفره دهان وجود دارد : جراحی، شیمی درمانی و اشعه درمانی (رادیوتراپی).

پزشک معالج بر اساس فاکتورهای متعدد مانند نوع سرطان ، محل بروز ، میزان پیشرفت آن و سن بیمار ممکن است از یک روش درمانی یا ترکیبی از آنها استفاده کند.

روش جراحی شامل خارج کردن تومور و بافت های اطراف آن است.

در رادیوتراپی نیز محل درگیر تحت تابش مقادیر زیاد اشعه قرار می گیرد.

شیمی درمانی شامل تجویز داروهای شیمیایی برای محدودکردن گسترش سلول های سرطانی است.

 

خشکی دهان به دنبال درمان سرطان :

یکی از عوارض درمان سرطان های دهان می تواند خشکی دهان باشد. علت این مساله برداشتن غده بزاقی بوسیله جراحی یا کاربرد رادیوتراپی و شیمی درمانی است که سلول های سازنده بزاق را هدف قرار می دهند. در این موارد مصرف بزاق مصنوعی می تواند راهگشا باشد.

درمان ارتودنسی در بیماران سرطانی :

دکتر برهمن سبزواری متخصص ارتودنسی در مشهد ، معتقد است بیماران دچار سرطان دهان نیز مانند سایرین حق دارند از درمان ارتودنسی برای بهبود شرایط دندانی و فکی خود بهره ببرند. معمولا درمان ارتودنسی تا تکمیل درمان سرطان و تثبیت شرایط جسمی و روحی بیمار به تعویق می افتد. این متخصص ارتودنسی پیشنهاد می کند که به علت تاثیر درمان سرطان بر مخاط و بافت های دهان ، از درمان های ارتودنسی طولانی مدت و پیچیده اجتناب گردد. در صورتی که بیمار تحت رادیوتراپی (اشعه درمانی) استخوانهای فک قرار گرفته باشد به علت تغییرات در بافت استخوان، ارتودنسی ثابت تجویز نمی گردد.

ثبت نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان مشوق ما برای ارائه مطالب جدید در زمینه دندانپزشکی خواهد بود.

دکتر برهمن سبزواری متخصص ارتودنسی مفتخر است راهنمای شما برای درمانی مطلوب و موثر باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پاسخگوی شما ۱۵ الی ۲۰:۳۰

telegram
دریافت نوبت دریافت نوبت چت آنلاین تماس با ما واتس اپ