ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک دو روش متداول در درمان ناهنجاری‌های دهانی و دندانی می‌باشد که با توجه به تشخیص متخصص ارتودنسی یکی از این دو روش و گاهی هر دو روش برای درمان بهتر مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله به این پرداخته‌ایم که آیا ارتودنسی ثابت بهتر است یا متحرک؟ و همچنین تفاوت این دو روش را به تفصیل توضیح داده‌ایم.
ارتودنسی ثابت چیست؟
از روش ارتودنسی ثابت برای حرکت دادن ریشه و مرتب کردن دندان‌هایی که دچار پیچیدگی شدید است، استفاده می‌شود. در ارتودنسی به روش ثابت، براکت‌های ارتودنسی با چسب مخصوص روی سطح دندان‌ها قرار می‌گیرند. در ادامه، این براکت‌ها با سیم و کش مخصوص، به هم متصل می‌شوند. همچنین لازم است بیمار دستگاه ارتودنسی را تا پایان دوره درمان در دهان خود نگه دارد.
قابلیت جابجایی دستگاه ارتودنسی و توانایی در درمان بی‌نظمی دندانی، از مهم‌ترین تفاوت‌های ارتودنسی ثابت و متحرک است.
در این روش درمانی برای ارتودنسی دندان، به دلیل اینکه دست متخصص ارتودنسی برای ارائه راهکار بازتر است، نتیجه رضایت بخش تری حاصل می‌شود. گاهی جراحی فک نیز علاوه بر ارتودنسی ثابت برای بیمار بزرگسال لازم است. افرادی که قصد انجام ارتودنسی ثابت را دارند، باید توجه داشته باشند که رعایت بهداشت دهان و دندان در این مورد بسیار اهمیت دارد. در صورتی که فرد به این نکته توجه کافی نکند، زیبایی و سلامت دندان‌های او به شدت به خطر می‌افتد.
| تفاوت‌ها | ارتودنسی ثابت | ارتودنسی متحرک |
|---|---|---|
| قابلیت برداشتن دستگاه ارتودنسی | ندارد | دارد |
| توانایی در درمان ناهنجاری‌های دندانی | بیشتر | کمتر |
| رعایت بهداشت دهان و دندان | سخت‌تر | راحت‌تر |
| هزینه و قیمت ارتودنسی | بیشتر | کمتر |
| طول درمان | کوتاه‌تر | طولانی‌تر |
ارتودنسی متحرک چیست؟
حرکت‌هایی که این روش ارتودنسی میتواند ایجاد کند محدود است، به همین علت از آن معمولا برای کودکان استفاده می‌شود. ارتودنسی دندان به روش متحرک برای حل مشکلات استخوانی فک در سنین رشد به کار می‌رود. اما اگر بهم ریختگی دندان‌ها شدید باشد، بهتر است برای کسب نتیجه ایده‌آل از ارتودنسی ثابت استفاده کرد.
در ارتودنسی متحرک، متخصص ارتودنسی یک قالب از فک بالا و پایین بیمار تهیه میکند. و با استفاده از آن پلاکی برای دندان‌های بیمار تهیه می‌شود. در میان انواع ارتودنسی، فرد میتواند ارتودنسی متحرک را هنگام غذا خوردن و مسواک زدن از دهان خود خارج کند. رعایت بهداشت در این روش نیز اهمیت بالایی دارد در حالت کلی ارتودنسی متحرک نسبت به ارتودنسی ثابت برای فرد آسانتر است و ریسک پوسیدگی دندان‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
تفاوت های ارتودنسی متحرک و ثابت
امکان جابجایی دستگاه ارتودنسی: اولین و ساده‌ترین تفاوت این دو روش درمانی، در قابلیت برداشتن دستگاه ارتودنسی در طول دوره درمان است، در ارتودنسی ثابت، دستگاه ارتودنسی که شامل براکت و سیم ارتودنسی است، دائما در دهان شما قرار دارد و امکان برداشتن آن وجود ندارد اما در ارتودنسی متحرک میتوانید در برخی اوقات مانند غذا خوردن و مسواک زدن، آن را از دهان خود خارج کنید.
توانایی در درمان ناهنجاری‌های دندانی: روش ارتودنسی ثابت توانایی بیشتری در حرکت دندان‌ها و مرتب کردن آنها دارد در حالیکه در ارتودنسی متحرک این توانایی کمتر است. به همین علت ارتودنسی متحرک معمولا برای درمان افراد کم سن و سال مورد استفاده قرار میگیرد چون قابلیت تغییر پذیری ویژگی فکین در سنین پایین بیشتر می‌باشد و در سنین بالا به دلیل تثبیت ساختمان‌های استخوانی، درمان با ارتودنسی متحرک سخت‌تر می‌باشد.
رعایت بهداشت دهان و دندان: در ارتودنسی ثابت به علت عدم امکان جابه‌جایی دستگاه ارتودنسی در طول درمان، رعایت بهداشت دهان و دندان سخت‌تر است و همین مورد میتواند در پوسیدگی دندان‌ها موثر باشد. در ارتودنسی متحرک به علت امکان برداشتن دستگاه ارتودنسی (پلاک یا الاینر) و تمیزکردن بهتر و ساده‌تر دهان و دندان‌ها، پوسیدگی به مراتب کمتر اتفاق خواهد افتاد.
هزینه و قیمت ارتودنسی: یکی دیگر از تفاوت‌های این دو روش درمان در قیمت تمام شده آنها برای بیمار است، ارتودنسی متحرک به مراتب ارزان‌تر از ارتودنسی ثابت است. هرچند که در ارتودنسی ثابت و متحرک انواع مختلفی وجود دارد که بر هزینه درمان تاثیرگذارند اما در حالت کلی درمان ارتودنسی ثابت بیشتر از ارتودنسی متحرک است.
طول درمان: در ارتودنسی ثابت با توجه به توانایی بیشتر در حرکت دندان‌ها، طول درمان کمتر است. پس اگر دو نفر یک میزان ناهنجاری دندانی داشته باشند، شخصی که از ارتودنسی متحرک استفاده میکند، طول درمان طولانی‌تری خواهد داشت.
جمع بندی
با توجه به خصوصیات و کاربرد هر کدام از این دو روش ارتودنسی، برای افراد مختلف در سنین متفاوت، ممکن است با توجه به میزان ناهنجاری فکی و دندانی، ارتودنسی ثابت یا متحرک مناسب باشد. پاسخ این سوال که ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت را فقط میتواند پزشک متخصص شما بعد از معاینات لازم، بدهد.
در حالت کلی باید بدانید که اگر مشکلات و ناهنجاری دندانی کمتری دارید، سن رشد شما هنوز تمام نشده است و یا گاها (شرکت در جلسات کاری یا سخنرانی‌ها) نیاز به بیرون آوردن دستگاه ارتودنسی دارید، ارتودنسی متحرک انتخاب بهتری خواهد بود. اما در غیر اینصورت استفاده از ارتودنسی ثابت، گزینه بهتری است.
