در کودکان ، ساییدن دندان ها معمولا زمان رویش اولین دندان شیری (حدود ۶ ماهگی) و نیز هنگام ظاهر شدن اولین دندان دایمی (تقریبا ۶ سالگی) رخ می دهد و اغلب پس از رویش همه دندان های دایمی خود به خود قطع می گردد. (حدود ۲۰٪ کودکان دچار دندان قروچه هستند)

در کودکان کم سن ، دندان قروچه می تواند ناشی از اضطراب یا استرس باشد. این مشکل در کودکان “بیش فعال” شایع تر است.

بروکسیسم می تواند در اثر تماس نامناسب دندان های دو فک با یگدیگر باشد. یعنی هنگام بستن دهان ، دندانها به شکل مطلوب به هم نرسند.

دندان قروچه می تواند در هنگام بیداری رخ دهد که آن را بروکسیسم بیداری می نامند و معمولا ناشی از مشکلات احساسی مانند استرس ، اضطراب ، خشم و … است یا در هنگام خواب اتفاق بیفتد که به بروکسیسم خواب معروف است. افراد مبتلا به این مشکل اغلب دچار سایر اختلالات خواب مانند خروپف یا آپنه تنفسی (توقف تنفس) هم هستند. کنترل بروکسیسم شبانه مشکل تر است.

نشانه ها و علایم دندان قروچه :

۱- صدای ساییدن دندان ها ، که ممکن است به قدری شدید باشد که شریک زندگی شما را بیدار کند.

۲- دندان هایی که ساییده شده یا دچار شکستگی ، لقی یا لب پریدگی شده اند.

۳- سایش و از بین رفتن مینای دندان به طوریکه لایه های عمقی دندان عریان شده باشند.

۴- افزایش درد یا حساسیت دندانی

۵- عضلات فکی بیمار سفت یا خسته باشند یا فک قفل شده باشد به طوریکه بیمار نتواند دهان را کاملا باز یا بسته کند.

۶- درد یا گرفتگی در عضلات فک یا گردن یا صورت

۷- دردی که مشابه گوش درد به نظر برسد ولی در واقع ارتباطی به گوش نداشته باشد.

۸- سردرد مبهم که از نواحی گیجگاهی شروع شود. (سردرد گنگ و مداوم یا خستگی فک به خصوص هنگام بیدار شدن می تواند نشانه ای از بروکسیسم باشد.)

۹- آسیب ناشی از جویدن یا گاز گرفتن سطح داخلی لپ ها

۱۰– اختلالات خواب

در صورتی که یکی از علایم فوق را داشته باشید باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.

عوارض دندان قروچه :

در عمده موارد، بروکسیسم باعث مشکلات جدی نمی شود. ولی موارد شدید بروکسیسم می تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد :

آسیب به دندان ها یا ترمیم یا روکش دندان ها

سردرد

دردهای شدید فکی یا صورتی

اختلالات مفصل گیجگاهی – فکی ( این مفصل دقیقا” جلوی گوش قرار گرفته است)

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به دندان قروچه :

استرس : افزایش استرس می تواند منجر به افزایش بروکسیسم گردد.
سن : در نوجوانان شایع تر است.
تیپ شخصیتی : در شخصیت های تهاجمی ، رقابتی و بیش فعال شایع تر است.
مصرف داروها یا مواد دیگر : بروکسیسم می تواند عارضه جانبی برخی داروهای روانپزشکی مانند داروهای ضد افسردگی باشد. همچنین مصرف آمفتامین ها ، تنباکو و دخانیات ، نوشیدنی های کافئین دار یا الکلی می تواند شانس بروکسیسم را افزایش دهد.
ابتلا افراد خانواده به بروکسیسم : در این حالت احتمال ابتلای فرد بیشتر خواهد بود.
سایر اختلالات سلامتی : بروکسیسم می تواند با برخی مشکلات سلامتی یا پزشکی مرتبط باشد مانند بیماری پارکینسون ، بیماری هانتینگتون ، دمانس (زوال مغزی) ، اختلال برگشت اسید معده (رفلاکس) ، صرع و …

تشخیص دندان قروچه :

پزشک یا دندانپزشک برای تشخیص بروکسیسم بر معاینات بالینی و تاریخچه بیمار متکی است. برخی از نشانه های بالینی به شرح زیر است :

احساس خستگی یا ناراحتی در فک

سایش دندان ها

افزایش حجم عضلات فکی

هرچند سایش دندان ها می تواند ناشی از مسواک زدن بسیار شدید یا مواد ساینده خمیردندان یا حتی مصرف نوشیدنی های اسیدی یا غذاهای سفت باشد. تشخیص دقیق توسط متخصص با تجربه میسر است.

تاریخچه بیمار بیشتر بر مشکلاتی نظیر استرس و اضطراب و تیپ شخصیتی فرد تاکید دارد.