تخصص های دندانپزشکی

تخصص های دندانپزشکی

تخصص های دندانپزشکی بسیار متفاوت و متنوع هستند که به معرفی اجمالی آنها در این مطلب خواهیم پرداخت.
دندانها برخلاف اندازه کوچکشان یکی از اجزای مهم بدن و بویژه ناحیه سر و صورت هستند. در کنار نقشی که در جویدن و سیستم گوارش دارند، در تلفظ حروف و کلمات بسیار حیاتی هستند. دندان ها در زیبایی لبخند و نمای کلی صورت و در ظاهر افراد و روابط اجتماعی تاثیر گذار می باشند.

به گفته دکتر برهمن سبزواری متخصص ارتودنسی در مشهد، دندانپزشکی رشته ای است که اکثر افراد در طول زندگی خود به نحوی به آن نیاز پیدا می کنند. با گذشت زمان و گسترش روزافزون مطالب علمی، دندانپزشکی نیز مانند سایر علوم به رشته های تخصصی تقسیم شده است. هر رشته بر بخش خاصی از مشکلات و بیماریهای دندان متمرکز شده است. افراد پس از گذراندن دوره ۶ ساله دندانپزشکی عمومی باید در آزمون دستیاری شرکت کرده و به دوره تخصص دندانپزشکی راه یابند.

لیست فوق تخصص های دندانپزشکی

برای عموم مردم، آنگونه که رشته های تخصصی و فوق تخصصی پزشکی جا افتاده است، درباره رشته های تخصصی و فوق تخصصی دندانپزشکی اطلاعات چندانی ندارند، با توجه به اینکه امروزه همه چیز به سمت و سوی تخصص رفته است و ما برای یک سرماخوردگی معمولی ترجیح می دهیم به متخصص بیماری های عفونی مراجعه کنیم، برای مشکلات مختلف دندان نیز ممکن است به متخصص یا فوق تخصص دندانپزشکی نیاز داشته باشیم. دوره دندانپزشکی عمومی 6 ساله است و برخی از دندانپزشکان در دوره های تخصصی که میانگین سه سال طول می کشد، شرکت کرده و مدرک تخصص دریافت می کنند و پس از گذراندن دوره تخصص می توانند با شرکت در آزمون و پس از پذیرفته شدن، دوره فوق تخصص خود را دریافت کنند.

  • تخصص بیماریهای دهان و تشخیص
  • تخصص ارتودنسی (ارتودنتیست)
  • تخصص درمان ریشه (اندودانتیست)
  • تخصص رادیولوژی دهان ، فک و صورت
  • تخصص پروتزهای دندانی و ایمپلنت (پروستودانتیست)
  • تخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی
  • تخصص دندانپزشکی کودکان
  • تخصص پاتولوژی دهان و فک (آسیب شناسی دهان ، صورت و فک)
  • تخصص جراحی لثه و ایمپلنت (پریودانتیست)
  • متخصص دندانپزشکی جامعه نگر

همانطور که اشاره کردیم دندانپزشکان عمومی بعد از اتمام دوره طرح خود می توانند با شرکت در آزمون  به تحصیل در یکی از رشته های تخصصی پرداخته و پس از آن در صورت تمایل و قبولی در آزمون ورودی، دوره فوق تخصص دندانپزشکی را در رشته های فوق بگذرانند.

طول مدت این دوره بر اساس نوع تخصص و برنامه آموزشی دانشکده ها بین ۳ تا ۵ سال است. بسیاری از افراد نمی دانند برای هر یک از مشکلات دندانی خود به کدام متخصص مراجعه نمایند. بنابراین به اجمال رشته های تخصصی را تشریح می کنیم :

فوق تخصص های دندانپزشکی

متخصص ارتودنسی و پزشک عمومی چه تفاوتی دارند؟

انواع تخصص های دندانپزشکی

همانطور که بیان شد دوره دندانپزشکی به صورت معمول 6 به طول می انجامد و پس از آن دندانپزشکان ممکن است برای اخذ تخصص در فیلد کاری خاصی وارد مرحله تخصص شوند. طبیعتا تخصص در زمینه خاصی از درمان های دندانپزشکی میتواند برای بیماران آن فسمت مفیدتر باشد و باعص شود درمان آنها بسیار تخصصی تر انجام گیرد.

تخصص جراحی لثه : (PERIODONTICS)

یکی دیگر از مهمترین تخصص های دندانپزشکی تخصص جراحی لثه است؛ این تخصص مربوط به لثه و بافت های نگهدارنده اطراف دندانهاست. این بافتها شامل نسج نرم و استخوان می باشند که تکیه گاه و پایه دندانها هستند. معمولا با افزایش سن و بویژه رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، لثه دچار تحلیل و بیماری می شود. با تخریب لثه و استخوان زیر آن دندانها به تدریج سست و لق می گردند. با توجه به پیشرفت آهسته و بدون درد بیماری لثه، بسیاری از بیماران در مراحل پایانی متوجه بیماری خود می شوند که درمان را بسیار مشکل خواهد کرد. متخصصین لثه با تشخیص و درمان بیماریهای لثه، جرم گیری و جراحی لثه مانع پیشرفت بیماری لثه خواهند شد. کاشت دندان (Implant) نیز توسط این متخصصین یا متخصصین جراحی فک صورت می پذیرد.


تخصص جراحی دهان، فک و صورت : (ORAL AND MAXILLOFACIAL SURGERY)

متخصصین این رشته که یکی از دشوارترین و طولانی ترین دوره های تخصصی دندانپزشکی را طی می کنند در طیف وسیعی از مشکلات دندانی و فکی تبحر می یابند شامل : کشیدن و جراحی دندان های نهفته و دندان عقل، جراحیهای وسیع فک و صورت به دنبال ضربه و آسیب، جراحی های همراه با ارتودنسی برای مشکلات شدید فکی، جراحی و نمونه برداری از کیستها و تومورهای ناحیه فک و صورت، کاشت دندان (Implant)، انواع جراحیهای زیبایی صورت مانند عمل بینی،گونه و لب و … .


تخصص ارتودنسی : (ORTHODONTICS)

ارتودنسی اولین مورد از رشته های تخصصی دندانپزشکی است که بیش از ۱۰۰ سال سابقه در اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا دارد. تمرکز اصلی این رشته بر مشکلات فکی مانند کوچکی یا بزرگی فکین و نیز بی نظمی و نامرتبی دندانهاست. متخصص ارتودنسی با بکارگیری طیف وسیعی از وسایل و ابزارها و در دوره زمانی معینی این مشکلات را برطرف و دندانها را ردیف می نماید. این رشته تخصصی در ایران و بسیاری از کشورهای توسعه یافته، محبوبترین تخصص دندانپزشکی است و برای راه یافتن به آن باید در رقابت تنگاتنگ با بهترین دانش آموختگان دندانپزشکی به موفقیت رسید. معمولا بهترین رتبه های آزمون دستیاری تخصصی دندانپزشکی، تخصص ارتودنسی را انتخاب می کنند. انجام درمان ارتودنسی ثابت در صلاحیت متخصص ارتودنسی است.


تخصص پروتزهای دندانی : (PROSTHODONTICS)

در این رشته با ساخت روکش دندان (Crown)، بریج (Bridge) و نیز دندان مصنوعی متحرک (دست دندان) سعی می شود تا دندانهای تخریب شده و از دست رفته بازسازی گردد. بنابراین بیمار قادر است جای خالی آن دندانها و تا حدی لثه تحلیل رفته را با پروتز دندانی پر کند. حاصل کار، بهبود قدرت جویدن و ظاهر و زیبایی دهان و دندان است. متخصصین پروتز در هر دو زمینه پروتزهای دندانی ثابت و متحرک، متبحر و خبره هستند.

بیشتر بدانید :  مینی اسکرو چیست؟

تخصص درمان ریشه دندان : (ENDODONTICS)

متخصص ریشه دندان و یا اندودنتیست فردی است که به صورت کاملا تخصصی با ریشه دندانها سروکار دارد و هدف این رشته درمان ریشه دندان است که معمولا بین مردم “عصب کشی دندان” نامیده می شود.

اکثر دندانهایی که بدنبال پوسیدگی یا ضربه نیاز به درمان ریشه پیدا می کنند توسط دندانپزشکان عمومی بخوبی معالجه می شوند. در مواردی که درمان ریشه دندان ها سخت و پیچیده می شود و دندانپزشک عمومی نمی تواند از عهده آن بر بیاید، کار به متخصص درمان ریشه ارجاع می گردد. این متخصصین با بکارگیری ابزار و تکنیکهای خاص می تواند درمانهای پیچیده بویژه تجدید عصب کشی های ناموفق (Retreatment) و همچنین جراحی انتهای ریشه دندان ها را به سرانجام برسانند.

در بسیاری از مواقع که درد در ناحیه دندان وجود دارد و به خصوص زمان هایی که منشا این درد مشخص نیست، اندودنتیست ها میتوانند کمک شایانی به درمان فرد نمایند.

 


 

رتبه بندی تخصص های دندانپزشکی

تخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی :

یکی دیگر از تخصص های دندانپزشکی ، ترمیمی و زیبایی (RESTORATIVE DENTISTRY) است. اگر کسی بدنبال لبخندی زیبا و دندان های سفید است باید به متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی مراجعه کند. علاوه بر ترمیم (پرکردن دندان) که دندانپزشکان عمومی هم انجام می دهند، متخصصین ترمیمی در بازسازی دندانها و اصلاح شکل دندانهای نامتناسب، بستن فضاهای بین دندانی، لامینیت دندان ها و سفید کردن دندانها (Bleaching) و سایر پروسه های زیبایی دندان تخصص و تبحر دارند.


تخصص دندانپزشکی کودکان

تخصص دندانپزشکی کودکان : (PEDIATRIC DENTISTRY)

دندانپزشکی در کودکان با بزرگسالان بسیار متفاوت است، علاوه بر متفاوت بودن ساختار و تعداد دندانهای شیری، انجام اقدامات دندانپزشکی در کودکان نیازمند روشهای خاص کنترل رفتاری است که در بزرگسالان ضرورتی ندارد. درمانهای دندانهای شیری نیز با دندانهای دایمی متفاوت است. اگر در دوران کودکی، از دندان های شیری به خوبی مراقبت نشود و بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود، سلامت دندان های دایمی در بزرگسالی به خطر می افتد. متخصصین این رشته آموزش های لازم برای مواجهه و کنترل کودکان و تشخیص و درمان انواع بیماری های مربوط به دهان و دندان کودکان را می بینند. همچنین در صورت لزوم درمان فلورایدتراپی را انجام می دهند.


تخصص رادیولوژی دهان، فک و صورت : (ORAL AND MAXILLOFACIAL RADIOLOGY)

وظیفه متخصص این رشته تهیه و تفسیر تصاویر رادیوگرافی از ناحیه دندانها ، فک و صورت است. معمولا این متخصصین در کلینیکهای تخصصی رادیولوژی دندانپزشکی مستقر هستند و بر تهیه عکسهای رادیوگرافیک نظارت کرده و در صورت وجود شواهدی از بیماری در نواحی فک و صورت آنرا به دندانپزشک معالج یادآوری می نمایند. بسیاری از بیماریهای دندانی و فکی شواهد و نشانه های رادیوگرافیک ایجاد می کنند که در تشخیص افتراقی آنها تاثیرگذار است.


کدام تخصص دندانپزشکی بهتر است

تخصص بیماری های دهان و دندان : (ORAL MEDICINE)

متخصصین این رشته با بررسی بالینی بافت های دهان و ارزیابی نشانه هایی که در دهان به وجود می آیند، انواع بیماری های این ناحیه را تشخیص می دهند و در صورت لزوم اقدام به نمونه برداری از بافتهای مشکوک حفره دهان می کنند. بیماری هایی مثل آفت دهان، سرطان و ضایعات پیش سرطانی حفره دهان، خشکی دهان و … توسط این متخصصین شناسایی و درمان می شوند.


تخصص آسیب شناسی دهان، فک و صورت :  (ORAL AND MAXILLOFACIAL PATHOLOGY)

آخرین مورد از رشته های تخصصی دندانپزشکی ، آسیب شناسی است. کار این متخصصین تا حدی مشابه آسیب شناسان رشته پزشکی است ولی منحصر به محدوده سر و گردن است. در این رشته، بافت ها و نمونه هایی است که از ناحیه فک و صورت بیماران توسط جراحان و سایر دندانپزشکان تهیه می گردد ارزیابی می گردد و متخصص مربوطه معمولا با بیماران سر و کار ندارد اما گاها اتفاق می افتد در زمان جراحی و خارج نمودن بافت مورد نظر، آسیب شناس در آنجا حضور داشته باشد و روند جراحی را مدیریت کند و یا شاید خود عمل را در دست گیرد.

پس از تهیه نمونه های گرفته شده، آنها را زیر میکروسکوپ و دستگاه های مختلف بررسی و علت آسیب را شناسایی و برای درمان آن راه حلی می اندیشد. نوع بیماری یا ضایعه بر اساس این ارزیابی تشخیص داده می شود. معمولا محل کار این افراد، آزمایشگاههای تخصصی است و در ارتباط مستقیم با بیمار نیستند.

بورد تخصصی چیست؟
بورد تخصصی یا آزمون دانش نامه تخصصی ، یک امتحان جامع کشوری است که در پایان دوره چند ساله هر رشته تخصصی به صورت نظری و عملی برگزار می شود و متخصصینی که در آن قبول شوند دارای بورد تخصصی نامیده می شوند‌.


مراحل کسب تخصص ارتودنسی

متخصص ارتودنسی فردی است که پس از گذراندن دوره دکترای دندانپزشکی عمومی (معمولا ۶ سال)، در آزمون سراسری و دشوار دستیاری پذیرفته شده و وارد دوره آموزش تخصصی ارتودنسی می شود. ارتودنسی در میان تخصص های دندانپزشکی محبوبترین رشته است و تنها بهترین رتبه ها امکان ورود به آنرا دارند. دوره تخصصی حدود ۴-۳ سال (بسته به نوع دانشکده) است.

در پایان دوره باید در آزمون کشوری بورد تخصصی (دانشنامه تخصصی) شرکت نمود تا صلاحیت علمی لازم را احراز نمود. افرادی که در این آزمون پذیرفته می شوند بر روی تابلوی مطب خود عبارت “دارای بورد تخصصی” یا “بورد تخصصی ناسیونال” را درج می نمایند و مدرک “دانشنامه تخصصی” را در معرض دید مراجعین قرار می دهند.

 

ثبت نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان مشوق ما برای ارائه مطالب جدید در زمینه دندانپزشکی خواهد بود.

دکتر برهمن سبزواری متخصص ارتودنسی مفتخر است راهنمای شما برای درمانی مطلوب و موثر باشد.

27 thoughts on “تخصص های دندانپزشکی

    • دکتر برهمن سبزواری میگوید:

      سلام وقت بخیر
      این مورد رو باید از متخصصین رادیولوژی بپرسید. هر متخصص از بخش مربوط به خودش اطلاع کامل دارد.

  1. خانی میگوید:

    سلام بر دکتر سبزواری
    دانشجو های دوره تخصص دندانپزشکی ، می توانند در حین تحصیل به عنوان دندانپزشک عمومی فعالیت کنند؟

    • دکتر برهمن سبزواری میگوید:

      سلام دوست عزیز
      دستیاران تخصصی با مجوز دانشکده مربوطه می توانند در کلینیک ویژه فعالیت کنند.

  2. مرضیه پیرمرادی میگوید:

    سلام دکتر خسته نباشید طرح دندانپزشک های عمومی چند سال طول میکشه و اینکه مکانش رو میشه خود شخص انتخاب کنه یا خیر؟

  3. نیما میگوید:

    سلام خسته نباشید دکتر
    میخواستم ببینم درامد متخصص جراحی فک بیشتر هست و یا متخصصین ترمیمی زیبایی؟

    • Rokhsareh میگوید:

      خو معلومه جراح فک من چند تا جراح فک میشناسم با درامد میلیونی و فوق العاده بالا همین دکتر جودی هم که یه دکتر فوق العاده توی جراح فکه از کارش بیش از حد راضیه

  4. محسن امانی میگوید:

    از توضیحات جامع و دقیق جناب دکتر سبزواری بسیار تشکر و قدردانی میکنم،سربلند و پیروز باشید

  5. نارین حسن سلطانی میگوید:

    سلام دکتر ممنون بخاطر توضیحاتی که دادین میخواستم درمورد تخصص جراحی فک و صورت و تخصص ترمیمی زیبایی چند تا سوال بپرسم
    یکی اینکه کدام یک از این دو طرفداران بیشتری در بین رشته های دندانپزشکی دارن؟
    و اینکه درامد کدوم یکی بیشتره؟

    • دکتر برهمن سبزواری میگوید:

      در سال های مختلف و مناطق مختلف کشور، درآمد و میزان تمایل افراد به رشته های تخصصی دندانپزشکی متفاوت است.

  6. علی میگوید:

    سلام،
    میخواستم ببینم میشه رفت یه کشور دیگه تخصص خوند و بیایم ایران تطبیق بدیم؟ مثلا بریم بلغارستان؟

    • Rokhsareh میگوید:

      سلام من که تحقیق کردم میشه اما باید ببینی تو چه کشوری کدوم دانشگاهش مورد تایید ایرانه مثلا امسال ایران فقط ۹ دانشگاه رو تو روسیه تایید کرد که اگه بری تو اون دانشگاه ها بخونی مدرکت برای ایران هم معتبره دختر خاله ی خودمم توی یکی از اون دانشگاه ها دندان پزشکی میخونه کلا خارج از کشور برای گذروندن دوره ی پزشکی بهتره چون حتی دو سال کمتر میخونی

  7. مجتبی میگوید:

    سلام ،ببخشید فرق تخصص پروتز های دندانی با خود رشته کارشناسی پروتز های دندانی چیه ؟
    آیا میتوان از کارشناسیش به سطح بالایی رسید؟

  8. هدیه میگوید:

    با سلام آقای دکتر ممنون از اطلاعاتتون. تخصص های نوپا هم اضافه شدند به این رشته های تخصصی دندانپزشکی و در ایران هم سالانه تعداد اندکی دانشجو می پذیرند.
    سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی
    زیست مواد دندانی
    لیزر در دندانپزشکی
    ایمپلنتولوژی

  9. Rokhsareh میگوید:

    سلام من که تحقیق کردم میشه اما باید ببینی تو چه کشوری کدوم دانشگاهش مورد تایید ایرانه مثلا امسال ایران فقط ۹ دانشگاه رو تو روسیه تایید کرد که اگه بری تو اون دانشگاه ها بخونی مدرکت برای ایران هم معتبره دختر خاله ی خودمم توی یکی از اون دانشگاه ها دندان پزشکی میخونه کلا خارج از کشور برای گذروندن دوره ی پزشکی بهتره چون حتی دو سال کمتر میخونی

  10. دانیال میگوید:

    سلام وقت بخیر
    ببخشید بجز کنکور سراسری راه دیگه ای هم برای ورود به دانشگاه های دندان هست یا خیر؟
    ممنون از راهنماییتون

  11. سیدجلال حسینی میگوید:

    سلام آیا دندانپزشکهای که جراح هم هستند میتوانند کار ایمپلنت را انجام دهند البته گویا قبلا چند تا کار انجام دادند

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پاسخگوی شما ۱۵ الی ۲۰:۳۰

telegram
دریافت نوبت دریافت نوبت چت آنلاین تماس با ما واتس اپ