بعضی از ناهنجاری های فکی و دندانی میتواند با هزینه هایی به نسبت پایین تر و البته با روش هایی ساده تر درمان شود. اما نکته حائز اهمیت این است که این ناهنجاری ها توسط متخصص ارتودنسی، سریع تر و دقیق تر تشخیص داده شده و برای بهبود آن راهکاری اندیشیده شود. در کودکان گاها دیده می شود که دندان های فک بالا عقب تر از دندان های فک پایین هستند. بی توجهی والدین به عارضه مال اکلوژن در فرزندشان در سنین پائین، زمینه شدت بیشتر این ناهنجاری ها را فراهم میکند. برای درمان این ناهنجاری فکی در کودکان از نوعی دستگاه ارتودنسی متحرک به نام فیس ماسک ارتودنسی (Face Mask) استفاده می شود؛ که نوعی دستگاه ارتودنسی خارج دهانی محسوب می شود. معمولا این دستگاه در موارد خفیف مشکل اسکلتی به کار می رود تا مانع از جراحی فک در سنین بالاتر شود.
فیس ماسک ارتودنسی چیست؟
فیس ماسک ارتودنسی یک دستگاه ارتودنسی متحرک خارج دهانی است که با هدف تصحیح ناهنجاری فکی در کودکان و نوجوانان 8 تا 13 سال استفاده میگردد. این دستگاه با تحریک رشد فک بالا و درمان عقب بودن آن در افراد بکار می رود. البته این دستگاه ارتودنسی برای افرادی توصیه می شود که شدت ناهنجاری در آن ها زیاد نیست. به کمک فیس ماسک میتوان کمک شایانی به این دسته از افراد نمود و از انجام جراحی های سخت در سنین بالاتر جلوگیری نمود و یا میزان جراحی را به حداقل رساند.
روش تشخیص ناهنجاری فکی در کودکان
برای تشخیص این ناهنجاری از فرزند خود درخواست کنید دندان هایش را به طور کامل، روی هم بگذارد به گونه ایی که دندان های آسیاب او روی هم قرار بگیرند. حال از رو به رو به فرزندتان نگاه کنید. در حالت طبیعی دندان های فک بالای وی باید کمی (حدود 2 میلی متر) از دندان های فک پائینش جلوتر قرار داشته باشد. اما اگر متوجه شدید که دندان های فک پائین کودکتان جلوتر از دندان های فک بالا هستند و یا دندان های فک بالا و فک پائین او کاملا روی هم قرار گرفته اند، هرچه سریع تر برای درمان این ناهنجاری فرزند خود، به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
مراحل درمان با فیس ماسک ارتودنسی
مراحل درمان فیس ماسک به موارد زیر تقسیم می شود:
- تهیه قالبی از فک بالای کودک توسط متخصص ارتودنسی.
- این قالب باید حدودا 1 تا 2 ماه مورد استفاده قرار گیرد تا در فک بالای کودک، فضای کافی ایجاد گردد. در این مدت ارتودنتیست توصیه می کند تا کودک تنها در مواقع مسواک زدن و غذا خوردن قالب را از دهان خارج کند.
- بعد از گذشت مدت زمان تعیین شده از فیس ماسک، وضعیت دهان و دندان بیمار مجددا بررسی می شود و متخصص ارتودنسی آموزش های لازم را برای استفاده فیس ماسک به بیمار می دهد.
- 6 الی 12 ماه معمولا روند درمان طول خواهد کشید و در این مدت ارتودنتیست زمان هایی برای چک کردن وضعیت دندان ها مشخص می کند.
قطعات تشکیل دهنده فیس ماسک ارتودنسی (Face Mask)
این دستگاه از سه قطعه اصلی تشکیل شده است که در ادامه به تشریح هر کدام از آن ها خواهیم پرداخت:
- قاب صورت
- هدکپ
- اتصالات هدگیر
جنس بدنه فیس ماسک از استیل ضد زنگ بوده و یک تکه میباشد. در قسمت بالا و پایین دستگاه پدهایی تعبیه شده تا به راحتی بر روی پیشانی و چانه بیمار قرار گیرد و موجب آزردگی نشود. یک قطعه داخل دهانی ثابت یا متحرک نیز باید همراه فیس ماسک (Face Mask) بکار رود. این قطعه در دهان بیمار قرار گرفته و کش های ارتودنسی از میله مرکزی، به آن متصل می گردند. به این ترتیب نیرویی رو به جلو و پایین به فک بالا وارد می شود.
نکته: شرط موفقیت درمان با فیس ماسک ، کاربرد مداوم ان در طول شبانه روز است.
مزایای استفاده از این دستگاه ارتودنسی
- افزایش اعتماد به نفس با بهبود زیبایی صورت
- کاهش احتمال کشیدن دندان
- ارتقاء سلامت لثه و نسوج نگهدارنده دندان ها
- کاهش طول درمان با دستگاههای ثابت
- کاهش احتمال نیاز به جراحی فک و جراحی زاویه دار کردن صورت
- ایجاد تناسب صورتی از طریق هدایت رشدی فک
عارضه مال اکلوژن
منظور تماس نامناسب دندان ها باهم می باشد که نوعی ناهنجاری دندانی محسوب میگردد. که عوارضی مانند مشکل در جویدن غذا و مشکلات گوارشی، مشکل در تکلم فرد، احتمال وارد شدن نیرو های نامناسب به دندان ها و بروز مشکلات لثه و البته افزایش شانس پوسیدگی بین دندان ها می باشد. همچنین این عارضه با ایجاد مشکل در زیبایی دهان و دندان فرد، میتواند تا حد بسیار زیادی در اعتماد به نفس او و ارتباط با سایر افراد جامعه، تاثیر گذار باشد. چنانچه این عارضه را سریع تر شناسایی کنید ، میتوانید بوسیله فیس ماسک ارتودنسی و البته مشورت با متخصص ارتودنسی، این مشکل دندانی را درمان و یا عوارض آن را به حداقل برسانید.
مدت زمان استفاده از فیس ماسک ارتودنسی
میزان تاثیر فیس ماسک، مانند دستگاه های ارتودنسی متحرک، تا حد زیادی به همکاری فرد و میزان استفاده از این دستگاه، بستگی دارد. معمولا هر چه مدت زمان استفاده از این دستگاه زیاد تر باشد، تاثیر آن در تحریک و تسهیل رشد فک بالای بیمار به سمت جلو و پایین بیشتر است. توصیه شده است کودک به غیر از زمان های غذا خوردن، مسواک زدن و یا رفتن به مدرسه، حتما از فیس ماسک استفاده نمایند.
معایب فیس ماسک ارتودنسی
با وجود مزایای بسیار فیس ماسک ارتودنسی، مانند دیگر ابزار های موجود ارتودنسی معایبی را نیز در بر دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم:
- تحت تاثیر قرار دادن ظاهر صورت به صورت غیر مستقیم، یکی از مهم ترین و بزرگترین عیوب فیس ماسک های ارتودنسی می باشد که روی صورت به صورت کامل نمایان است.
- تحریکات پوست چانه و پیشانی از مواردی است که به دنبال استفاده از این وسیله به وجود می آید. البته با استفاده از پد های مرطوب و پودر بچه می توان از بروز این حساسیت جلوگیری کرد.
مراقبت های لازم در حین استفاده از فیس ماسک ارتودنسی
مانند روش های دیگر درمانی، در موقع استفاده از فیس ماسک باید به مراقبت ها و نکاتی در این زمینه دقت داشت. بعضی از این موارد عبارتند از:
- رعایت بهداشت دهان و دندان، مهم ترین و اولین نکته ای است که باید به آن توجه داشت. از اینکه تحت چه درمانی هستید، فرقی نمی کند، رعایت بهداشت دهان و دندان بسیاری از موارد را تحت تاثیر قرار می دهد. پس حتما بعد از مصرف غذا مسواک زده و از نخ دندان استفاده کنید.
- تمیزی فیس ماسک بسیار حائز اهمیت می باشد. با استفادده از پارچه های مرطوب و ضدعفونی می توانید این دستگاه را تمیز نمایید. همچنین پد های مورد استفاده در این دستگاه را می توانید هر چند وقت یکبار تعویض کنید.
- در هنگام استفاده از این دستگاه از مصرف مواد غذایی مانند آبنبات، آدامس و یا تافی خودداری نمایید.
- برای بررسی کش های دستگاه به مطب ارتودنتیست مراجعه کنید.
- در زمان نصب فیس ماسک بر روی صورت خود دقت کافی داشته باشید و طرز صحیح استفاده از آن را از متخصص ارتودنسی آموزش ببینید.
- زمان هایی که ارتودنتیست برای استفاده از این دستگاه به شما مطرح کرده است، در نظر بگیرید.
- به هیچ عنوان دستگاه را دستکاری نکنید.
- در صورت بروز مشکل در هنگام استفاده از فیس ماسک، سریع تر به کلینیک ارتودنسی مراجعه کنید.
- در زمان های استراحت، از فیس ماسک نگهداری کرده و آن را در جای مناسب قرار دهید.
سوالات متداول درباره فیس ماسک
در صورت عدم توجه به مشکل عقب بودن فک بالا در کودکان آیا این ناهنجاری شدید تر خواهد شد یا خیر؟
ناهنجاری مربوط به عقب بودن فک بالا در کودکان، مشروط به به اینکه سریعتر تشخیص داده شود و متخصص ارتودنسی در جریان آن باشد، قابل درمان است. اما در صورت غفلت از آن ، با توجه به میزان و شدت ناهنجاری، امکان پیشرفت عارضه وجود دارد و فرد ناچار است در سنین بالاتر، خود را به تیغ جراخی بسپارد.
مدت استفاده از فیس ماسک چقدر می باشد؟
مانند دستگاه های ارتودنسی متحرک ، میزان تاثیر فیس ماسک تا حد بسیار زیادی به همکاری فرد و میزان استفاده از آن بستگی دارد. اصولا هر چه زمان استفاده از این دستگاه بیشتر باشد تاثیر آن در تسهیل و تحریک رشد فک بالای فرد به سمت جلو و پایین بیشتر می باشد.
استفاده از فیس ماسک ارتودنسی درد و ناراحتی فکی به همراه دارد؟
استفاده از این دستگاه ارتودنسی باعث درد یا ناراحتی نمی شود. تنها بوسیله یک سری نیرو هایی که به فک بالا وارد می شود باعث تسهیل در رویش آن به سمت جلو و پایین می گردد که البته این نیرو قابل تحمل می باشد و درد یا آزردگی ایجاد نمی کند.
آیا افرادی که سن بالای 10 سال دارند هم میتوانند از مزایای این دستگاه بهره مند شوند؟
اصولا بهترین زمان برای استفاده از فیس ماسک ارتودنسی حدود 7 یا 8 سالگی می باشد. هرچه از این زمان دور تر شویم، اثر مثبت این وسیله برای برطرف کردن مشکل فک بالا کم تر می شود. بهتر از والدین هرچه سریع تر این مشکل احتمالی را در فرزند خود مشاهده و در اسرع وقت آن را با متخصص ارتودنسی در میان بگذارند تا بهترین برنامه ریزی برای حل این عارضه، انجام پذیرد.
اگر نظر، پیشنهاد و یا سوالی دارید، میتوانید آن را در بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.
۹ پاسخ
با سلام
پسرم ۱۰ سالشه و اخیرا متوجه شدیم که فک پایین جلوتر از فک بالا هست.خواسنم بدونم باتوجه به اینکه تهران نیستیم امکانش هست آقای دکتر بصورت ایمیل راهنمایی کنن ،
opg وعکس صورت فرزندم بفرستم.
ممنون میشم اگه پاسخ بدید.
سلام
بهتره رادیوگرافی لترال سفالوگرام و سابقه خانوادگی شما از نظر بزرگی فک پایین بررسی شود.
سلام.دخترم ۱۴سالش هست و فک پایینش خیلی عقبه.برای درمان باید فیس ماسک بزاره یا با همون ارتودنسی درست میشه؟
سلام دوست عزیز، ابتدا باید معاینه شوند و بدون تشخیص متخصص ارتودنسی نباید فیس ماسک استفاده شود.
سلام من ۱۶سالمه فک پایینم از فک بالام جلوتره گفتم ببینم با دستگاه ارتودنسی حل میشه یا نه!
سلام دوست عزیز، جهت معاینه باید حضوری به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید.
سلام روزتون بخیر پیر منم ۷سالشه چند روز هست متوجه این موضوع شدیم به چندتا متخصص ارتودنسی مراجعه کردیم و گفتن که باید دستگاه فیس ماسک استفاده کنه
عکس opg و latral رو میتونم براتون ارسال کنم شما هم نظر بدین؟ممنون میشم پاسخ بدین
سلام به شما ، اگر ساکن مشهد هستید بصورت حضوری به مطب مراجعه نمایید.
سلام روزتون بخیر من ۱۳ سالمه و دارم از فیس ماسک استفاده میکنم و تقریبا جواب داده ایا بعد از استفاده از فیس ماسک امکان برگشت فک پایین به جلو هست